Köşe Yazıları

Toplumda en çok görülen egzama çeşitleri

 

Saç egzaması: Saçlı deri egzamanın görüldüğü diğer bölgedir. Saç derisinde egzama, pul pul dökülme ve kabuklanma ile kendini belli etmektedir. Seboreik egzama olarak isimlendirilen bu cilt rahatsızlığı, kronik seyir gösteren bir hastalıktır. Yaz aylarında biraz daha hafifleme göstermekle birlikte kışın artıcı özelliktedir. Sedef hastalığı ile karıştırılmaktadır. Saçlar haricinde seboreik egzamanın görüldüğü diğer bölgeler arasında kulak arkası, göğüs ön yüzü ve burun yanları da yer almaktadır. Hastalığın atak yapmasında stresin etkisi büyüktür. Genetik faktörler hastalığın gelişmesinde etkiye sahiptir. Saç egzaması tedavisinde medikal şampuanlar, kaşıntı giderici tabletler ve steroid içeren losyonlar verilmektedir.

Kulak egzaması: Küpe, piercing ya da ağır kozmetik ürünleri nedeniyle kulak tahriş olabilmekte ve egzama oluşabilmektedir. Kulak egzamasının tamamen iyileştirilmesi zor olsa da kontrol altında tutulabilmesi mümkündür. Kulak egzaması tedavisi, egzama kremleri ile gerçekleştirilebilmektedir. Kulak egzaması; kulak zarında, kulak kanalında ve kulak arkasında görülebilmektedir. Aşırı kulak hassasiyeti, yanma, şişkinlik, su toplama, kanama gibi etkenler kulak egzaması belirtileri arasındadır. Kulak egzamasının birkaç çeşidi bulunmaktadır. Tedaviye başlamadan önce egzama çeşidi belirlenmeli ve uygun tedavi yöntemi tercih edilmelidir.

El egzaması: Değişik tipleri bulunan egzamanın en çok etkilediği organlarımızdan biri ellerdir. Ellerde egzama, derinin savunma kapasitesinin azalması veya yok olması sebebiyle ortaya çıkmaktadır.

Sık sık el yıkamak, deterjan, sabun ve çamaşır suyu ile iç içe olmak, tozlu ortam gibi faktörler derinin yıpranmasına ve egzama oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Elde egzama en fazla el ön kolda ve sırtta görülür. Tek elde başlayan lezyonlar diğer ele doğru yayılma gösterebilmektedir.

Yüzde egzama: Zararlı kozmetik ürünü kullanımı, güneşe maruz kalma, genetik yatkınlık, stres, bağışıklık sorunları, zararlı alışkanlıklar, endokrin sorunları, vitamin yetmezliği gibi etkenler yüzde egzama oluşumuna sebep olabilmektedir. Çevresel etkenler tetiklemese bile sadece genetik yatkınlıktan dolayı da yüzde egzama görülebilmektedir. Yüzde egzama tedavisi için krem gibi ilaçlar tercih edilmektedir. Tedaviyi hızlandırmak için zararlı çevresel etkenlerden uzak durulmalıdır.

Ayakta egzama: Kaşıntı, kızarıklık, kabarcıklar, iltihap, kuruluk, ciltte kalınlaşma şeklinde kendini gösterebilmektedir. Ayak egzaması ile ayak mantarı birbirine çok benzerlik gösterir. Ancak ayak mantarı daha çok parmak aralarında ve tırnaklarda oluşmaktadır.

Mantar bulaşıcıyken ayakta egzama bulaşıcı değildir. Ayakta egzamada ayakların nefes alması, terli kalmaması, nemlendirici krem kullanılması gerekmektedir. Ayaklarda egzama görülmesi durumunda ayakların terli kalmamasına, nefes almasına ve nemlendirici ile nemlendirilmesine özen gösterilmelidir.

Stres egzaması: Stres de bazı durumlarda egzama oluşumuna neden olabilmektedir. Stres egzamasını rahatlatmak için her fırsatta deri nemlendirilmeli ve mümkün olduğu kadar stresli ortamlardan uzak durulmalıdır.

Egzama tedavisi nasıl yapılmaktadır? Egzama nasıl geçer?

Egzama acısı ve egzama kaşıntısı nasıl geçer sorusu hastalar tarafından oldukça sık sorulmaktadır. Egzama şikayetleri görüldüğünde mutlaka cilt doktoru olarak da bilinen dermatoloji doktoruna başvurulmalıdır. Egzamanın kesin tedavisi bulunmamakla birlikte egzama tedavisinde kilit nokta, hastalıktan korunmadır.

Doktora danışarak, verilen uyarı ve önlemlere uyarak, egzamadan kaynaklanan şikayetler azalmaktadır. Egzama tedavisinde kortizon dışı bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar, ıslak pansumanlar ve lokal kortikosteroidli pomadlar kullanılır. Atak sıklığını azaltmak, deriyi güçlendirmek amacıyla nötral sabunlar, bariyer kremler, nemlendiriciler, egzama eldivenleri ve egzama şampuanları önerilmektedir.

Atopik dermatit bazı hastalarda gıdalar, ev tozu akarları, evcil hayvanlarla temas sonrası alevlenebilir. Diyet listesi, evcil hayvanın ortamdan uzaklaştırılması, akarların ortamdaki miktarını azaltmak egzama üzerinde iyileştirici özelliğe sahiptir.

Egzamada bitkisel tedavi için doktora danışılmalıdır. İnternette yer alan egzama bitkisel tedavi ürünleri ya da bitkisel kürlerin yan etkileri bulunabileceği için mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdır.

Ellerinde egzama sorunu olanların gece yatarken ya da ev işi yapan kadınların kullandığı eldivenler koruyucu olabilir. Egzama eldivenleri, pamuklu ya da penye gibi kumaşlardan üretilmektedir ve egzamaya neden olan alerjenlerle etkileşimi kesmek için etkili olabilmektedir Temizlik yapan ya da kimyasal ürünlerle uğraşanların kullanabileceği bu eldivenler yine doktora danışılmadan alınmamalıdır.

Egzamaya ne iyi gelir?

Egzamadan korunmak ya da atak dönemini rahat geçirmeye yarayan önlemler şu şekildedir:

Egzamalı bölgeyi kaşımamaya ve tahriş etmemeye özen gösterilmelidir.

Bulunan ortam yeterli nem ve ısı oranına sahip olmalıdır.

Ev sık sık havalandırılmalıdır.

Banyo sıklığı mevsime göre ayarlanmalıdır. Gün aşırı banyo yapmaya özen gösterilmelidir.

Sert lifler ve keseler kullanılmamalı, çok sıcak suyla banyo yapılmamalıdır.

Nötr sabun tercih edilmelidir.

Banyo sonrası tüm vücuda nemlendirici sürülmelidir.

Egzamadan korunmak için bağışıklık sisteminin güçlü olmasına özen gösterilmelidir.

Eller sık sık nemlendirilmelidir.

Eller ılık suyla yıkanmalı ve kağıt havluyla kurulanmalıdır.

Temizlik yaparken eldiven kullanılmalıdır.

Kışın yünlü giysiler direkt cilde temas ettirilmeden penye ya da içlik üzerine giyilmelidir.

Yünlü, polar halı ve battaniye gibi toz çeken eşyalar özellikle yatak odasından uzak tutulmalıdır.

Stresten uzak durulmaya çalışılmalıdır.

Çiğ sebze ve meyvelere, et ve balık ürünlerine çıplak elle temas edilmemelidir.

Sağlıklı beslenmeye özen gösterilmelidir.

Günlük yeterli miktarsa su içilmelidir.

Doktorun verdiği egzama diyeti uygulanmalıdır.

Egzama ilaçları nelerdir?

Egzama tedavisi için çeşitli ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçların doktor kontrolünde kullanılması son derece önemlidir. Egzama, enfekte olduğu zaman egzama ile birlikte enfeksiyonun da tedavi edilmesi gerekmektedir. Egzamanın çok ilerlemiş olması durumunda antibiyotik kullanımı gerekebilir. Erken teşhis edilen egzamaya ise genellikle hafif kortizonlu kremler uygulanır. Kırmızı leke şeklinde görülen ve kaşıntı veren egzamalarda ilk tercih kortizon kremleridir. Kaşıntıyı kontrol altına aldıktan sonra bu kremlere ara vermek, cildi yan etkilerden korumak için yararlıdır.

Egzamaya ilişkin sıkça sorulan sorular

Egzama ağrı yapar mı? Egzama kaşıntısı nasıl geçer?

Bazı egzama türlerinde kaşıntı en önemli problemlerden biridir. Hastalar sıklıkla kaşınmaktadır. Bu durum stresi, stres de egzamayı alevlendirmektedir. Bu durumda hastalar bir kısırdöngü içerisine girmektedir.

Egzama olan bölgenin tırnakla kaşınması deride kanama, iltihaplanma ve ağrıya neden olabilir. Doktor kontrolünde doğru tedavi planlamasının yapılması kaşıntı ve egzama şikayetlerinden kurtulmak için çok önemlidir.

Egzama için özel kozmetik ürünler kullanılmalı mı?

Hastalar egzama için yüz temizleme jeli, duş jeli gibi ürünlerin kullanımı konusunda mutlaka doktora danışmalıdır.

Saç derisinde egzama görülür mü?

Egzamanın kesin çözümü olmadığı gibi saçta da egzamaya rastlanabilir. Saçlı deride pul pul dökülme, kabuklanma ve bazen sulantılı yaralar ile kendini belli eden ve saç egzaması kroniktir. Yaz aylarında daha hafifleme göstermekle birlikte kışın artıcı özelliktedir. Sedef hastalığı ile karıştırılmaktadır. Saçlı deri dışında kaşlar, burun yanları, kulak arkası, kulak içi ve göğüs ön yüzü seboreik egzamanın görüldüğü diğer bölgelerdir. Hastalığın atak yapmasında stresin etkisi büyüktür. Genetik faktörler hastalığın gelişmesinde etkiye sahiptir. Hastalığın tedavisinde egzama şampuanı olarak tanımlanan medikal şampuanlar, steroid içeren losyonlar, kaşıntı giderici tabletler verilir.

Egzamada gece kaşıntısı olur mu?

Egzamada kaşıntı özellikle geceleri daha fazladır. Hastayı uykudan uyandırabilir. Kaşıntı kronik hal kazandığında deride kalınlaşmaya neden olur. Yeni doğan döneminde başlayan atopik dermatitli olan bebeklerin yüzde 50’si, iki yaşına geldiğinde şikayetler ortadan kalkmaktadır.

Bebeklerde egzama görülür mü?

İmmünolojik yatkınlık ve çevresel faktörler nedeniyle sıklıkla bebeklik ve çocuklukta görülen konak olarak bilinen atopik egzama, erişkin dönemde hafifleyip geçebilir; ama tekrarlayıcıdır. Çocukların yüzde 5-20’sini etkiler. Bebeklerde ilk 3 ayda başlar, yüz öncelikle tutulur, sonra gövde ve kol-bacağa yayılır. Kuruluk ve bazen sızıntılar oluşur. Çocukluk döneminde kol-bacak eklem iç kısımları; erişkinde ise yine eklem içleri, göz kapakları, meme başı ve ellere yerleşir. Kaşıntı, kuruluk, kızarıklık, pullanma ve deride kalınlaşma görülür.

Egzama ve sedef birbirine benzer mi?

Egzama ve sedef hastalığı ciltte tahrişe neden olmaları ve psikolojiyi olumsuz etkilemeleri nedeniyle bazı yönlerden benzerlik göstermektedir. Sedef hastalığında egzamada olduğu gibi kaşıntı bazı hastalarda en belirgin şikayet olabilir ama sulanma görülmemektedir. Egzamanın pek çok farklı tipi bulunmaktadır. Egzama tedavi ile tamamen ortadan kaldırılabilmektedir ancak sedef hastalığı tekrarlayıcı özelliğe sahiptir.

Egzama bulaşıcı mıdır?

Egzama hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir.

Egzama kışın artar mı?

Kış aylarında soğuk hava ve nem oranının düşük olması egzama hastalığının artış göstermesine neden olur. Kapalı ısıtma sistemlerinin yaşam alanını kurutması, kalın kıyafetlerin giyilmesi ve daha sıcak banyo uygulaması da egzamayı tetikleyebilmektedir.