Köşe Yazıları

Kendini gerçekleştiren kehanet

Çoğu kişi korkularının, kaygılarının gerçekleştiğini; insanların kendi beklentilerine uygun davranışlar sergilediğini düşünme eğilimi gösterir. ‘Zaten böyle yapacağını biliyorum, beni dinlemez ki, ben onunla konuşsam da o bana karşılık vermez, benim için iyi şeyler düşünmüyor’. Zihin geleceği belirlemeye yönelik çalışır. İçinde bulunduğu belirsizlik içinde bu belirsizliği gidermek için bazı baş etme yolları geliştirir. Bunlardan biri de size bugün açıklayacağım ‘kendini gerçekleştiren kehanet’ kavramı.
Bu olgu belirli bir durumu tanımladığınızda bir süre sonra o durumun bir parçası haline geldiğinizi söyler. Mesela bir kişinin size karşı anlayışsız olacağına dair bir tanımınız varsa zihninizde bu durumu belirli hale getirmek için baştan bu şekilde davranır. Karşısındaki kişinin onu anlamak istemeyeceği şekilde; belki kışkırtıcı ya da pasif bir hale getirebilir kendini. Bu şekilde, kalıp yargılar ve kehanetler kalıcı hale gelir.
Kendini gerçekleştiren kehanet kalıp yargıların gerçeğe dönüşmesinde, ayrımcılığın hayata geçmesinde, fiziksel çekiciliğin kişilerarası algıdaki yerinin belirlenmesinde, toplumsal olaylarda, eğitimdeki fırsat eşitsizliklerinde kendini gösterir.
Şimdi siz de bir düşünün.  Hangi kendini gerçekleştiren kehanetlerle yaşamınıza devam ediyorsunuz ve bu durum neleri kaçırmanızı sağlıyor?