Hipermetropi (yakını görememe) nedir?

Hipermetrop, göze gelen ışınların ağ tabakanın (retinanın) arkasında odaklanması sonucu meydana gelen bir göz kusurudur. Hipermetroplar uzağı görebilirken, yakındaki nesneleri net göremezler. Hipermetropi bir hastalık değil, göze gelen ışığı kırma kusurudur.
Hipermetrop ve diğer göz kusurlarını anlamak için öncelikle gözde nasıl görüntü oluştuğunun açıklanması yararlı olacaktır. Normal bir görüş için insan gözüne gelen ışıklar, saydam tabaka denen ve gözün en dış kısmını kaplayan tabakada kırıldıktan sonra, göz bebeğinden geçerek merceğe gelir. Mercekte bir daha kırılarak retina üzerinde ters bir görüntü oluşturur. Retinaya gelen ışınlar, çubuk ve koni hücreleri denen özelleşmiş hücreler tarafından algılanarak, görüntünün anlamlandırılması ve işlenmesi için sinir hücreleri ile beyine gönderilir. Hipermetropide, çeşitli sebeplerden dolayı bu kırılan ışın retinanın tam üzerine düşmez, daha gerisine odaklanır.
Hipermetrop belirtileri nelerdir?
Hipermetrop belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Yakın objeleri bulanık görme
- Gözleri kısarak bakma
- Gözde ağrı ya da yanma
- Okumak, yazmak, bilgisayar kullanmak, çizim yapmak gibi uzun süren yakın mesafe işleri yaparken göz ağrısı ya da baş ağrısı hissedilmesi
- Sık sık göz kırpma
- Bazı durumlarda gözde kızarıklık ve yaşlanma
Yetişkinler, kendilerinde ortaya çıkan belirtilerin çok çabuk farkına varabilirken, çocuklarda semptomların fark edilmesi zaman alabilir. Bu nedenle çocukların belirli aralıklarla göz muayenesi olmaları önemlidir. Bunun yanı sıra, tedavi edilmeyen yüksek dereceli hipermetropi çocuklarda göz tembelliğine neden olabilir.
Hipermetrop kimlerde gözlenir?
Hipermetrop klinik olarak basit ve patolojik hipermetropi olarak sınıflandırılır. Patolojik hipermetropi nadir gözlenir ve gelişim anomalilerinde ya da travma gibi dış sebeplerden meydana gelir. Basit hipermetropi ise daha sık gözlenir. Oluşumda genetik ve az da olsa çevresel faktörler rol alır. Hipermetropi kadınlar ve erkekler arasında eşit gözlenirken, çalışmalar ırka bağlı bazı farklar ortaya koymuştur. Yapılan araştırmalar, ırklar arasında hipermetropinin en fazla beyaz, en az ise siyah ırkta gözlendiğini ortaya koymuştur.
Hipermetrop neden oluşur?
Basit hipermetropi gözdeki farklı kusurlar nedeniyle oluşabilir. Nedenlerine bağlı olarak basit hipermetropi eksenel, kurvatür ya da indis hipermetropisi olarak ayrılabilir.
- Eksenel hipermetropi: En sık gözlenen hipermetropi nedeni olan eksenel hipermetropi, gözün ön arka uzunluğunun normalden kısa olmasından kaynaklanır. Yenidoğanlarda genellikle hipermetropi bulunmasının nedeni de budur.
- Eğim (kurvatür) hipermetropisi:Bu tip hipermetropi, gözün kırıcı ortamları olan kornea ve lensin yüzey değişikliklerine bağlı olarak ortaya çıkar.
- İndis Hipermetropisi:Lensin kırılma indisindeki değişikliklere bağlı olarak gelişen hipermetropidir. Yaşlılık ve diyabet ile ilgili olarak gelişebilir.
Hipermetrop teşhisi nasıl konulur?
Göz doktoru, muayeneye görme ölçümleri yaparak başlar. Daha sonra refraktometre denilen gelişmiş teknolojik cihazlar ile yaklaşık hipermetropi değerleri saptanır. Elde edilen veriler ışığında, gözlük camları denenerek kişinin hem en iyi gördüğü hem de en rahat ettiği camlar saptanır ve gözlük reçetesi haline getirilir.
Hipermetrop tedavisi seçenekleri nelerdir?
Hipermetropi tedavisinde amaç, ışığın retina üzerinde doğru yere yani ön tarafa düşürülmesini sağlamaktır. Bu amaçla ince kenarlı dış bükey mercekler kullanılır. Bu mercekler + olarak reçetelendirilir. Hipermetropi tedavisinde gözlük, kontakt lens ya da cerrahi operasyon seçenekleri bulunmaktadır.
Gözlük: En sık kullanılan ve tercih edilen tedavi şeklidir. Pratik olması, fazla bakıma ihtiyaç duymaması ve ucuz olması nedeniyle gözlükler, hipermetropi kusurlarını düzeltmede en sık tercih edilen merceklerdir. Bunun yanında hipermetrop derecesi arttıkça gözlük camı kalınlaşacağından, görüntü kalitesinde bozulma meydana gelebilmektedir.
Kontakt lens: Kontakt lens gözün direkt üzerini kaplar. Kullanırken hijyen kurallarına dikkat edilirse çoğunlukla sorun çıkartmaz.
Hipermetrop ve diğer göz kusurlarında en çok sorulan sorulardan biri kontakt lensin mi, gözlüğün mü tercih edilmesinin daha avantajlı olduğudur. Hem gözlüğün hem de kontakt lenslerin kendilerine göre avantajları bulunmaktadır.