Fındıkta budama zamanı sonbahardır
Fındıkta budama zamanı sonbahardır
Karasu Ziraat Odası Yüksek Mühendisi Serap Vildan Ersoy, fındıkta Ekim ayı dördüncü hafta bakımı ile ilgili bilgilendirmelerde bulundu. Ersoy, “Genel olarak fındıkta budama zamanı sonbahar aylarıdır” dedi.
Budamada kullanılan aletlerde önemli
Fındıkta Ekim ayı dördüncü hafta bakımı ile ilgili bilgilendirmede bulunan Karasu Ziraat Odası Yüksek Mühendisi Serap Vildan Ersoy, “Genel olarak fındıkta budama zamanı sonbahar aylarıdır. Fındıkta budamaya vegetasyonun durduğu ve büyük oranda yaprakların döküldüğü dönem dikkate alınarak başlanmalıdır. Ancak bazı üreticilerimiz hasattan sonra yapraklı dönemde kesecekleri dallar daha iyi belirleniyor düşüncesiyle hasat sonrası dal kesimine başlıyor. Bu da bitki gelişimine ve verimine olumsuz yansıyor. Budamanın yapılışı kadar budama da kullanılan aletler de önemlidir” şeklinde konuştu.
Kesinlikle budama yapılmaz
Açıklamasına devam eden Mühendis Ersoy, “Fındığın budanmasında budama makası, budama testeresi ve kesim motoru kullanılır. Dalların üzerinde, yan dalların ve dalcıkların, sürgünlerin kesilmesinde balta kullanılamaz. Balta ile kesimler dal üzerinde istenildiği yerden ne kadar dikkatli yapılırsa yapılsın düzgün kesim yapılamamakta, kesimler rastgele yapılmaktadır. Bu nedenle kesim yerlerinde çatlamalar ve yarılmalar olmaktadır. Dallarda bundan zarar görmektedir. Balta ile fındık dalları sadece toprak seviyesinden kesilir ve odun yapılır, kesinlikle budama yapılamaz” ifadelerini kullandı.
Dört çeşit budama yapılır
Ersoy, “Budama yaparken kullandığımız aletler eğer dezenfekte edilmezse ağaçtan ağaca, bahçeden bahçeye hastalıkların bulaşmasına neden olabilirler. Bu da su içerisine birkaç damla çamaşır suyu damlatılarak çok basit bir yöntemlerle budama aletlerinin dezenfeksiyonu sağlanabilmektedir. Fındıkta genel olarak dört çeşit budama yapılmaktadır. Dikim budaması; Fidan dikim sırasında fidan üzerinde yapılan kesimlerdir. Dalların birbirleri ile çarpışmamalarına veya sürtünmemelerine dikkat edilmelidir” diye konuştu.
Süngüler kesilir
Şekil budaması hakkında bilgi veren Yüksek Mühendis Serap Vildan Ersoy, “Şekil budaması, dikimin ikinci yılı ile 5-6. yılları arasında fındık fidanı ve dalı üzerinde yan dal ve yan dallar üzerinde dalcıkların ve bu dalcıklar üzerinde de sürgünlerin oluşturulması amacı ile yapılır. Dal (verim) budaması, verim çağı boyunca dal üzerinde yapılan kesimlerdir. Verimden düşmüş ve yaşlanmış dalların dipten kesilmeleri. Verim çağı boyunca fındık ocaklarının ve dallarının budanması, dal üzerinde kurumuş, kırılmış, hastalanmış, çürümüş, gelişmeden kalmış, sık ve ters büyümüş, yan dalların, dalcıkların veya sürgünlerin kesilmesidir” dedi.
Özen gösterilmelidir
Mühendis Ersoy, “Dal üzerindeki budamalara, yaprakların çoğunluğunun döküldüğü zamanlardan itibaren başlanılır ve bitkilere su yürümeden önce son verilir. Diğer bir ifade ile fındık dalları üzerinde yan dallar, dalcıklar ve sürgünler yapraksız dönemde kesilir. Bu zamanda ay olarak Ekim sonu, Kasım, Aralık, Ocak ve Şubat aylarıdır. Ancak Ocak ve Şubat aylarında püsküllerin en az yarı oranında ya da tamamen açıldığı için bunlara dokunulduğunda hırpalanma ve kopma ihtimalleri vardır. Bu aylarda budama yapılırken açılmış püslerin hırpalanmamasına ve kopmamasına özen gösterilmelidir” diye konuştu.
Ocakların ortası boş olmalı
Fındık budaması hakkında bilgi veren Ersoy, “Fındık ocaklarının ortası boş olmalıdır. Bir kişi ocakların ortasına oturabilmelidir. Ocakların ortasını kısmen veya tamamen kapatan ya da kapatma temayülünde olan dallar toprak seviyesinden kesilir. Ortasında büyümüş ve gelişmiş bir dalı olan ocaklardaki orta dallar kesilerek diğer dallara büyüme, gelişme ve güneşten yararlanma imkânı sağlanır ocakların ortaları açılarak dalların iç ve alt kısımlarının güneş almaları sağlanır. Fındık dalları ne kadar çok güneş alırsa yıllık sürgünlerde o kadar uzun ve sayı olarak ta o kadar fazla olur” ifadelerini kullandı.
Sürgünden kalmış dal olmamalı
Ersoy, “Ocaklarda dallar ocağın hangi tarafından çıkmışsa o tarafa doğru büyümelidir. Ocaklarda aynı tarafa doğru birden fazla dal olmamalıdır. Ocakların aynı istikamete doğru büyüyen ve birbirlerini gölgeleyen dallardan gelişme durumu iyi olan bırakılır, diğeri kesilir. Aynı istikamete doğru büyüyen dallar yan yana olabileceği gibi üst üste gelmiş de olabilir. Ocaklarda kısmen ya da tamamen kurumuş, kırılmış, koflaşmış veya yaşlanmış, sürgünden kalmış dal olmamalıdır. Kesilmesi gereken dalların dış tarafında bir fidan bırakılmalı, bu fidan 100-120 cm den ve bir dış göz üzerinden kesilmelidir” şeklinde konuştu.
Fidan dikilerek büyütülür
Fındık üreticilerinin birçoğunun ileri ki yıllarda dalların çeşitli nedenlerden dolayı kırılabileceğini ileri sürerek ocaklarda fazla sayıda fidan bıraktığını belirten Mühendis Ersoy, “Bırakılan fidanların büyüyüp dal olabilmeleri için büyüyecekleri yönde bir dalın büyüyeceği kadar hacimde bir boşluğun mutlaka olması gerekir. Ocakların bir tarafında dalların kurumasından veya kırılmasından dolayı boş alan kalıyorsa orada bir fidan büyütülür. Dalın büyüyeceği yönde dalın büyüyeceği kadar hacimde bir boşluk olması gerekir. Ocağın o tarafa meyilli fidan yoksa oraya bir fidan dikilerek büyütülür” diye konuştu.
Mücadeleye devam edilebilir
Konuşmasına devam eden Ziraat Odası Yüksek Mühendisi Serap Vildan Ersoy, “Fındık bahçesinden toprak tahlili için numune alınmaya devam edilebilir. Bilinçsizce yapılan gübreleme verim ve kaliteyi olumsuz etkileyecektir. Bitki besin elementlerinin yeterli ve dengeli miktarda doğru yöntemle kullanılması için toprak tahlili mutlaka yapılmalıdır. Fındık Bakteriyel Yanıklığı Hastalığı ile mücadeleye devam edilebilir. Kültürel önlemlerin yanı sıra koruyucu olarak üç ayrı dönemde % 1’lik Bordo Bulamacı ile bahçeler ilaçlanabilir. Mayıs böceğine karşı kimyasal mücadeleye devam edilebilir” dedi.
