Fındık -2’den itibaren zarar görür
Fındık bakımı ile ilgili bilgi veren Karasu Ziraat Odası Ziraat Yüksek Mühendisi Serap Vildan Ersoy, “Fındığın dondan en çok etkilendiği dönem tomurcukların kabardığı, karanfillerin sap oluşturmaya başladığı dönemdir” dedi. Ersoy, “Bitki bu dönemde -2 dereceden itibaren zarar görmektedir” dedi.
TARIMSAL HAVA TAHMİNİ
Karasu Ziraat Odası Ziraat Yüksek Mühendisi Serap Vildan Ersoy, fındık bakımı hakkında bilgi vermeye devam ediyor. Ersoy, “Havaların soğumasıyla beraber atmosfer sıcaklığının 0 derecenin altına düşmesiyle bitkide don olayı meydana gelebilir. Gelişen teknolojiyle beraber artık çiftçilerimiz bölgesinde hatta bitki bazında dahi don olasılığını görebilmektedir. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün tarımsal hava tahmini sayesinde il, ilçe, bitki seçimi yapılarak fındık bitkisinde hangi günler don olacağı bilgisine üreticimiz ulaşabilmektedir. www.zdus.mgm.gov.tr adresinden fındıkta don olup olmayacağını, hangi gün don olacağını önceden belirleyerek önlem almaları fındık verimi açısından önem taşımaktadır” ifadelerini kullandı.
DONLARDAN FARKLI ETKİLENİR
Ersoy, “Fındık bitkisi fenolojik evrelerine bağlı olarak meydana gelecek donlardan farklı etkilenir. Fındık gövdesi tam dinlenme (yapraklarının döküldüğü) döneminde -25 dereceye dayanabilmektedir. Gelişmenin başlamasıyla bu dayanıklılık azalmaktadır. Erkek çiçekler yani püsler açmadan önce anterler içerisinde iken -8 derecede, fenerlenme döneminde ise çiçek tozları -4 derecede zarar görmeye başlar. Karanfil olarak adlandırılan dişi çiçekler ise yine -8 dereceden itibaren zarar görmeye başlamakta ve -16 derecede tamamen ölmektedir. Fındığın dondan en çok etkilendiği dönem ise tomurcukların kabardığı, karanfillerin sap oluşturmaya başladığı dönemdir. Bitki bu dönemde -2 dereceden itibaren zarar görmektedir” şeklinde konuştu.
İLKBAHAR GEÇ DONLARI
Ersoy, “Üretici için en çok dikkat etmesi gereken dönem ilkbahar geç donları olarak adlandırılan Mart, Nisan aylarında görülen don olayıdır. Yeni oluşmaya başlayan meyveler dona karşı çok hassastır. Meyvede ki hasar oranı, donun şiddeti ve süresine bağlı olarak değişmektedir” dedi. Ersoy, “Değişen iklimler nedeniyle sonbahar ve kış aylarında havanın normalden yüksek sıcaklıklarda seyrettiği dönemler, fındık bitkisinin erken uyanmasına ve soğuğa karşı hassas olmasına neden olmaktadır. Bitkimizi dondan korumak için öncelikle bitkinin kültürel bakım ve beslenmesine (gübreleme) önem verilmesi gerekir. Bitkinin erken uyanmasını teşvik edecek ve sonrasında da don zararına maruz bırakacak azotlu gübre uygulamasına dikkat edilmesi gerekir” ifadelerini kullandı.
HASTALIK RİSKİ AZALIR
“Bitkiler de canlı varlıklar” diyen Ersoy, “Bitkilerde insanlar gibi vitaminli ve dengeli beslendiğinde hastalığa yakalanma riski azalır. Meteorolojik veriler doğrultusunda ‘bahçemde don riski olacağını tespit etmişsem ne yapmam gerekir?’ sorusunun cevabı ise, bitkiyi veya havayı ısıtmak için bahçenin değişik yerlerinde rüzgarın geldiği yönde bol duman veren sap, saman, kuru ot, odun benzeri maddeler yakılabilir. Çok sayıda küçük ateşler yakmak, az sayıda yakılacak büyük ateşe göre daha etkilidir. Yere yakın soğuk havanın daha yükseklerdeki sıcak hava ile karıştırılması için fanlar, vantilatör gibi aletler kullanılarak soğuk hava dağıtılabilir. Yağmurlama sulama yöntemiyle bahçe sulanabilir ve toprak yüzeyindeki sıcaklık düşmesi önlenebilir” ifadelerini kullandı.
LOKAL İLAÇLAMA
Ersoy, “Havaya su buharı püskürtülerek nem oranı arttırılabilir. Fındıkta daha önce yaptırılmış toprak tahlili sonucuna göre ihtiyaç doğrultusunda organik gübreler, fosforlu ve potasyumlu gübre uygulaması yapılabilir. Uygulanacak gübreler taç iz düşümüne toprağa gömülmek suretiyle uygulanmalıdır. Virgül kabuklu biti zararı varsa ilaçlama yapılabilir. İlaçlamalar tomurcuklar açılmadan bitirilmelidir. Zararlı yoğunluğu bazı dal veya ocaklarda varsa lokal ilaçlama yapılabilir” dedi. Ersoy, “Ocak ayı ilk haftalarında yapılan fındık kozalak akarı mekanik mücadelesine, dalkıran zararlısı ile bulaşık olan, budama sonucu kesilen dallar bahçe içerisinden çıkarılarak imha edilebilir. Kök ve dip sürgün temizliğine devam edilebilir” ifadelerini kullandı.
