PROSTAT

Prostat, erkek vücudunda en sık sorun oluşturan organlardan birisidir. Prostat hastalıkları çoğunlukla 50’li yaşlardan itibaren görülse de bazen genç erkeklerde de sorun yaratabilir.

Prostat Hastalıkları 

Prostat hastalıkları ile ilgili olabilecek yakınmalar şunlardır:

• İşemeye başlamada ve sonlandırmada güçlük
• Zayıf veya kesikli idrar akışı
• İdrarda yanma veya ağrı
• Sık işeme ihtiyacı
• Mesaneyi tam boşaltamama hissi
• Geceleri sık idrara kalkma
• Ani idrar sıkışıklığı, idrar tutma zorluğu
• İdrar yaptıktan sonra devam eden damlamalar
• İdrar yapamama hali
• İdrar veya menide kan görülmesi
• Ağrılı boşalma
• Kasık, kalça, bel, sırt ve/veya bacak ağrıları

Bu yakınmalar prostat ve alt idrar yolları sorunlarına özgüdür. Ancak prostatın hangi tür hastalığına bağlı olduğu ancak üroloji uzmanı muayenesi ve gerekli tanısal incelemeler sonucunda saptanabilir.

Erken dönemde prostat hastalıkları herhangi bir şikayete neden olmayabilir. Bazen belirgin herhangi bir şikayet olmaksızın parmakla prostat muayenesi ile veya PSA (Prostat Spesifik Antijen) testi, idrar analizi, radyolojik görüntülemeler (ultrasonografi, multiparametrik prostat MR), prostat biyopsisi (MR/US Füzyon Prostat Biyopsi) yoluyla hastalık tanısı konabilir.

İdrar yollarını ilgilendiren belirti ve bulguların altta yatan nedenini sadece bir doktor söyleyebilir. Bu tip yakınmaları olan bir kişi mutlaka bir üroloji uzmanına görünmelidir.

Prostat hastalıkları kabaca üç grupta sınıflandırılabilir. 

• Prostat iltihabı (Prostatit)
• İyi huylu prostat büyümesi (BPH=Benign Prostat Hiperplazisi)
• Prostat kanseri

Prostatın Fonksiyonu Nedir?

Prostat bir salgı bezidir. İdrar torbasının (mesane) hemen altında yer alan, içerisinden idrar kanalının (üretra) geçtiği ve ayrıca spermleri testislerden getiren tüplerin (vas deferens) açıldığı bir organdır. Prostat bezinin asıl görevi meniyi oluşturan sıvının bir bölümünü salgılamaktır. Büyümemiş hali ile yaklaşık bir ceviz boyutundadır.

Prostat Büyümesi Nedir?

Prostat büyümesi çoğu zaman iyi huylu bir gelişme olarak gerçekleşir. Bu büyüme, 40’lı yaşların sonlarından itibaren başlayarak yaşamın sonuna kadar değişen hızda devam eder. İyi huylu prostat büyümesi (BPH) yaşlanma ile birlikte görülse de kesin nedeni tam olarak belli değildir.

Büyüyen prostat bezi idrar yolu ve mesane çıkımında yarattığı tıkanma-daralma ile birlikte idrar akışını engelleyebilir. Mesanenin hem idrar depolama hem de idrar boşaltma işlevini bozabilir.

Prostat büyümesi oldukça sık görülmekle birlikte her erkekte aynı düzeyde sorun oluşturmayabilir. Bazılarında yaşlanmanın doğal bir parçası olarak saptansa da tedavi gerektirmeyebilir. Prostat büyümesi rahatsız edici belirtilere neden olursa, idrar yapma fonksiyonunu bozarsa veya vücuda zarar verebilecek duruma ulaşırsa tedavi edilmesi gereklidir.

Prostat Büyümesi Tedavisi

Tedavide temel belirleyici etkenler hastanın yakınmalarının derecesi ve prostat büyümesinden kaynaklanan fiziksel ve fonksiyonel sorunlardır. Hastaların bir kısmında ciddi bir yakınma belirtilmese de tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, tekrarlayan kanlı idrar yapma, mesanede taş gelişimi, böbrek yetmezliğinin bulunması tedavi gerektiren durumlardır.

Tedavi yaklaşımları arasında şunlar vardır:

• Düzenli takip/gözlem ile bekleme
• İlaç ile (medikal) tedavi
• Cerrahi tedavi yöntemleri (Bipolar TUR-prostatektomi, Lazer Greenlight prostatektomi, Holmium Lazer ile yapılan prostat ameliyatı (HoLEP)

Prostatit Nedir?

Prostatit, prostat bezinin iltihabıdır. Bu hastalıkta gelişen enflamasyon nedeniyle prostat bezi şişer ve ağrılı haldedir. Prostatit bazen bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklansa da, sıklıkla mikrobik bir durum bulunmayabilir ve hangi nedenle prostatit geliştiği tam olarak anlaşılamaz. Genellikle daha ileri yaştaki erkeklerin sorunları olan prostat büyümesi veya prostat kanserine karşılık, prostatit her yaştaki yetişkin erkekte görülebilir.

Prostatit Tedavisi

Prostatit tedavisinde ilaçlar kullanılır. Bunlar arasında ağrı kesici-antiinflamatuar, prostat ve mesane boynunu gevşeten alfa-blokerler, bazı antibiyotikler vardır. Çoğu erkekte hastalık birkaç hafta ile birkaç ay içerisinde düzelse de bazı kişilerde belirtiler daha uzun sürebilir.

Prostat Kanseri Nedir?

Prostat bezi dokusunda gelişen kanser, “prostat kanseri” olarak adlandırılır. Batı ülkelerinde prostat kanseri en sık görülen kanser tiplerinden biridir.   Oluşum nedenleri tam olarak açıklanabilmiş değildir, fakat erkeklerde yaş ilerledikçe prostat kanseri gelişme olasılığı arttığı bilinmektedir. Genellikle 65 yaşın üzerindeki erkeklerde saptanmakla birlikte, 50 yaştan itibaren riskin arttığı söylenebilir. Eğer yakın erkek akrabalarında (baba, erkek kardeş, amca, dayı vs) prostat kanseri mevcutsa, o kişide prostat kanseri görülme oranı normalden yüksektir.  Özellikle erken dönemde saptanmış prostat kanseri hastalığının tedavi sonuçları genellikle yüz güldürücüdür. Prostat kanserini diğer bazı kanserlerden ayıran özelliği yavaş seyirli ve değişken davranışlı olmasıdır.

Prostat Kanseri Tedavisi

Tedavi yaklaşımları hastalığın evresine ve derecesine göre farklılık gösterebilir. Tedavi yöntemleri, hastanın durumuna veya hastalık düzeyine bağlı olarak tek başına, bir arada, sıralı ve alternatifli olarak uygulanabilir. Bazı hastalarda tedavisiz aktif izlem bir seçenek olarak sunulabilir. Gerekli tanısal incelemeler sonrasında çoğu hastada şu yöntemlerden biri ile tedavi uygulanır:

• Cerrahi tedavi (da Vinci robotik radikal prostatektomi, açık radikal prostatektomi)
• Işın tedavisi (radyoterapi, brakiterapi)
• Fokal tedavi (HIFU, kryoterapi)
•  İlaç tedavisi (hormon tedavisi, kemoterapi)