Hiç inandırıcı gelmiyor
Geçtiğimiz hafta açıklanan Mayıs (aylık-yıllık) enflasyon verileri beklentilerin çok gerisinde kalarak büyük tepki gördü.
Aylık Mayıs enflasyonu yüzde 2,98 yıllık ise yüzde 73,50 oldu.
Oysa; Diyanet İşleri Başkanı Erbaş, 2022 yılı vekalet yoluyla kurban kesim bedelinin yurt içinde 2 bin 250 lira, yurt dışında bin 800 lira olarak belirlendiğini açıkladı.
Erbaş, 2021 yılı için vekalet yoluyla kurban kesim bedelinin yurt içinde bin 125 lira, yurt dışında 925 lira olarak açıklamıştı.
Diyebilirsiniz ki, diyanetin enflasyon verileriyle ne alakası var?
Şöyle var: Diyanet’in kurban ile ilgili açıkladığı rakamlar dikkate alındığında bile enflasyon geçen yıla göre yüzde 100 oranında zamlandığı ortaya çıkıyor. Buna göre, diyanet bile bu enflasyon verisini doğru bulmuyor.
***
“Bir de bu perspektiften bakalım:”
Her ayın ilk günü “İstanbul Ticaret Odası (İTO)’nın yayınladığı enflasyon ile, her ayın 3’ünde yayınlanan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) arasında giderek önemli farklar oluşuyor.
“İTO Ocak enflasyonu:”
Aylık yüzde 13,78
Yıllık yüzde 50,91
“TÜİK Ocak enflasyonu:”
Aylık yüzde 11,10
Yıllık yüzde 48,69
“İTO Şubat enflasyonu:”
Aylık yüzde 4,44
Yıllık yüzde 55,32
“TÜİK Şubat enflasyonu:”
Aylık yüzde 4,81,
Yıllık yüzde 54,44
“İTO Mart Enflasyonu:”
Aylık 6,29
Yıllık 63,25
“TÜİK Mart enflasyonu:”
Aylık 5,46,
Yıllık 61,14
“İTO Nisan Enflasyonu:”
Aylık yüzde 11,36
Yıllık yüzde 79,97
“TÜİK Nisan enflasyonu:”
Aylık yüzde 7,25
Yıllık yüzde 69,97
“İTO Mayıs Enflasyonu:”
Aylık yüzde 5,76
Yıllık yüzde 79,12
“TÜİK Mayıs enflasyonu:”
Aylık: yüzde 2,98
Yıllık: yüzde 73,50
Son 5 aylık İTO verileriyle TÜİK verileri arasındaki farkları değerlendirdiğimizde aylık ve yıllık oranlar arasında 1-3 puan fark oluşurken, Nisan ve Mayıs ayında bu fark 4-10 puan arasında olduğunu görüyoruz.
***
Yukarıdaki veriler, bağımsız Enflasyon Araştırma Gurubu (ENAG)’a göre çok daha farklılık gösteriyor.
“TÜİK verilerini tekrar etmeden ENAG verilerine bakıldığında şöyle bir durum ortaya çıkıyor.”
Ocak enflasyonu yüzde 15.52 Yıllık enflasyon yüzde 114.87
Şubat enflasyonu yüzde 5.44 Yıllık enflasyon yüzde 123.80
Mart enflasyonu yüzde 11.93 Yıllık enflasyon yüzde 142.63
Nisan enflasyonu yüzde 8.68 Yıllık enflasyon yüzde 156.86
Mayıs enflasyonu yüzde 5.46 Yıllık enflasyon yüzde 160.7
Görüldüğü üzere TÜİK verileriyle ENAG arasında uçurumlar var.
Önümüzdeki Haziran enflasyonu SSK, Bağ Kur, Memur ve Asgari ücretlilerin ikinci 6 aylık zam farkları için son durak olacak.
Mayıs ayı yüzde 2,98 enflasyonla birlikte emeklinin 5 aylık enflasyon farkı yüzde 35,64 oldu. Önümüzdeki enflasyonun da aylık yüzde 2 seviyede artış gösterdiğini kabul edersek, SSK ve Bağ-Kur Memur emekli enflasyon farkı zammı yüzde 38 civarında olacağı görünüyor.
TÜİK bu ayki enflasyon değerlendirmesinde çok anlaşılmayan şekilde bir değişiklik yaptı.
Mayıs ayı enflasyonu hesaplamasında kullandığı fiyatları paylaşmadığı görüldü. 409 maddenin yer aldığı sepet, enflasyon açıklamalarıyla güncelleniyor ve TÜİK’in sitesinde “madde sepeti ve ortalama madde fiyatları” tablosunda gösteriliyordu. Madde sepetinde son olarak Nisan 2022’ye ait veriler yer almıştı. Dolayısıyla açıklanan verilerin artık ne kadar güvenli olacağı sürekli tartışılır hale gelecek.
Ayrıca TÜİK’te tüketici fiyatlar endeksini hesaplayan birimin başındaki isim olan “Mustafa Teke”, birkaç gün önce istifa ederek görevinden ayrılmıştı.
TÜİK’te iki hafta önce de “Fiyat İstatistikleri Daire Başkanı Cem Baş” istifa etmişti.
“Hükümetin atama yaptığı ve güdümünde olan bir kurumun tarafsız olması beklenemez.”
Dolayısıyla ülkenin çalışanları ve emekliler için hayati öneme sahip gelirlerinde enflasyon üzerinden istendiği şekilde ayarlama ihtimali bulunuyor.
“TÜİK enflasyon verilerinin hiç inandırıcı olmadığı büyük çoğunluk tarafından kabul görüyor. Bu saatten sonra yapacak bir şey yok. Toplum nasıl hak ederse öyle yönetilir. Nokta!”
