Parkinson ile ilgili sık sorulan sorular 

 Parkinson hangi yaşlarda görülür?

Parkinsonun belirtileri 40-70 yaş arasında başlamaktadır. Çok nadir olarak daha genç yaş gruplarında görülür. Genç yaş grubunda görülmesinin nedeni hemen her zaman genetiktir. Ailesinde Parkinson olan kişiler toplum geneline göre daha yüksek bir oranda hastalığa yakalanma riski taşır. Erkeklerde kadınlara göre daha sık görüldüğü bilinmektedir. Türkiye’de 300-400 bin civarında Parkinson tedavisi gören kişi vardır.

Parkinson nasıl bir hastalıktır?

Parkinson kademeli olarak ilerleyen ve beyin dopamin hücrelerinde kayıpla seyreden bir beyin hastalığıdır. Bu hastalık tek bir semptomla tanımlanamaz. Parkinson hastaları el titremesi, yürüme güçlüğü, konuşma ya da hareket yavaşlaması gibi sebeplerle nöroloji kliniklerine başvurmaktadır. Parkinson uzun süre aşikar bir belirti vermeyebilir. Parkinson hastalığı genellikle sinsi başlar, belirtileri seneler içerisinde yavaş ama giderek artan biçimde ilerler. Bir Parkinson hastası çoğu belirtilerinin ne zaman başladığını bile hatırlamayabilir. Parkinson hastalığının belirtileri, hareketle ilgili olanlar ve hareketle ilgili olmayanlar (motor ve motor olmayanlar) şeklinde iki gruba ayrılabilir. Hareketin yavaşlaması, dinlenme halindeyken uzuvlarda titreme, kaslarda sertlik, duruş ve dengeyi koruyan reflekslerin bozulması, küçük adımlar ve bazen dengesiz yürüyüş, vücudun öne eğilmesi, eklemlerde ağrı, depresyon, uyku bozukluğu, akıcı ve birbiriyle uyumlu hareket edememe ile unutkanlık, parkinson belirtileri arasındadır.

Parkinson başka hastalıkla karıştırılır mı?

Dopamin azalması pek çok belirtiyi beraberinde getirebilir. Kalp ritim bozuklukları, çarpıntı, mide bağırsak sorunları, depresyon, aşırı uyku ve dikkat eksikliği bu belirtilerden olabilir. Ama en sık görülen bulgu olan hareket yavaşlığıyla başlayan parkinsonda tanısal sorunlar yaşanabilir. Yaşlılığın getirdiği yavaşlıkla ya da depresyonun verdiği yavaşlık parkinson hastalığı belirtilerinden olan hareketlerdeki yavaşlama karıştırılabilmektedir. Parkinson ile yaşlılığın getirdiği yavaşlık ve depresyonun yavaşlığını ayırt etmede DAT-Scan taraması başarılı sonuçlar alınmasını sağlamaktadır.

Her el titremesi parkinsona mı işaret eder?

Parkinson hastalığı ayırıcı tanısı için beyin MR görüntülemesi veya kan tahlili yapılabilir; ancak bu tetkikler Parkinson hastalığına benzeyen hastalıkları dışlamak amacı ile yapılır. Yani Parkinson hastalığının, beyin MR görüntülemelerinde veya kan tahlillerinde tanı koydurucu bir bulgusu yoktur. Tanı konurken hastanın şikayetleri iyi değerlendirilmeli özellikle titreme “Esansiyel Tremor” (Genetik geçişli iyi huylu el titremesi) hastalığı ile karıştırılmamalıdır. Hastalar bu kaygıyı sıkça yaşamakta, kendisinde el titremesi görüldüğünde hemen parkinson olduğunu düşünerek umutsuzluğa kapılmaktadır. Yapılan araştırmalar parkinson hastalığında bazı grupların daha fazla risk altında olduğunu göstermiştir. İleri yaş grupları, birinci derecede yakınlarında parkinson bulunanlar, geçmişte anlamlı şekilde kafa travması geçirmiş olanlar, kırsal alanda yaşayanlar (olasılıkla tarım ilaçları nedeniyle) hastalığa karşı daha dikkatli olmalıdır.

Parkinson el titremesi nasıldır?

Parkinson hastalığının şikayetleri arasında, başlangıçta tek ya da zamanla iki taraflı el titremesi yer almaktadır. Sıklıkla 60 yaş üzerinde başlayan, ilerleyici türdeki bu hastalık nadiren daha genç grupta da görülebilir. Titreme; genellikle tek taraflı, istirahat halinde, baş ve işaret parmağının ritmik hareketi şeklinde olup (para sayma hareketi), hastalarda ilk belirti olabilmektedir. Buna ek olarak hareket esnasında eklemlerde direnç, el yazısında küçülme, hareketlerde yavaşlama, adımlarda küçülme, yürüyüş bozuklukları, öne doğru eğilme gibi durumlara da rastlanabilir. Yıllar içinde titreme aynı taraftaki kol, bacak ile karşı taraftaki kol ve bacağa da yayılabilir. Hastalığın ileri dönemlerinde dudaklarda ve çenede de titreme görülebilir.

Bakla parkinsona iyi gelir mi?

Parkinson tedavisinde esas olan, beyinde azalan “dopamin”in ilaçlarla dışarıdan verilmesidir. Bu tedavi sonucunda hastada belirgin bir düzelme görülür. Çok ileri dönemlerde el titremeleri ve hareket güçlüğü ilaç ile tedavi edilmez duruma geldiğinde cerrahi tedavi düşünülebilir. Hastaların ilaç tedavisi sırasında uyması gereken bazı kurallar vardır. Bunlardan biri bakla tüketiminde dikkatli olmaktır. Baklanın yeşil kabukları ve yaprakları, vücutta dopamine çevrilir. Fazla miktarda yenildiğinde yüz, boyun veya uzuvlarda istem dışı oynamalar (diskineziler) ortaya çıkabilir. Böyle bir durum görüldüğünde hastanın doktoruna başvurması ve gerekli önlemlerin alınması en uygunu olacaktır.

Parkinsonun ilk dönemlerinde bilinç etkilenir mi?

Çok ilerleyen dönemlerde unutkanlıklar yaşanabiliyor ancak ilk evrelerde böyle sorun görülmez. Hareket etmek isteyip de edemeyen ya da istemsiz hareketleri ile etrafın ilgisini çeken durumda olan bir kişinin psikolojisinin etkilenmemesi mümkün değildir. Dolayısıyla yakınlarının da sosyal destek açısından yardımcı olması gerekir. Beraberce gösterilecek çaba, aile bireylerinin, özellikle eşlerin desteği ve sevgisi, hastayı rahatsız eden psikolojik sorunların hissedilir şekilde azalmasını sağlar.

Parkinson evreleri nelerdir?

Parkinson aşamalı süren bir hastalıktır. Parkinson’un beş ilerleme safhası vardır denilebilir. Birinci evrede bulgular hafiftir. Mimik ve yürüme bozulmalarını hastanın ailesi fark edebilir. İkinci evrede bulgular iki tarafta da bulunur. Bu evrede duruş ve yürüyüş etkilenmiştir. Üçüncü evrede de hastada denge bozukluğu, düşmeler olur. Dördüncü evrede hasta zor da olsa yürür ancak hareketlerde yavaşlama vardır. Hasta tek başına yaşayamaz. Parkinson son evre denilen beşinci evrede ise hasta yatağa ya da tekerlekli sandalyeye bağımlı yaşarlar. Tüm hastalarda bu evreler görülmeyebilir veya geçişler bu sırayı takip etmeyebilir.

Parkinson hastaları ne yememeli?

Hastalığın belirtilerini tedavi eden ya da belirtileri çoğaltan bir yiyecek bulunmamaktadır. Parkinson hastalığında da her zaman olduğu gibi düzenli ve dengeli beslenmek gerekmektedir. Aşırı yemek yemekten ve kilo alımından kaçınılması gerekmektedir. Bu hastalarda kabızlık görülebileceğinden lifli gıdalarla oluşan bir diyet ve bol su tüketimi uygun olacaktır. Sebze ve meyvelerden zengin, zeytinyağlı yiyecekler tüketilmelidir. Parkinson’da düşme riski olduğu için kemik erimesine karşı dikkatli olunmalıdır. Tedaviyi yapan doktor mutlaka kalsiyum ile D vitamini değerlerini ölçüp ona göre bir diyet önerisinde bulunabilir. Peynir, süt, yoğurt tüketimi bu hastalıkta kemik erimesine önlem için önemlidir. E vitamini ile ilgili parkinsonu yavaşlattığına dair çalışmalar yapılsa da henüz kesin tutarlı bir veri yoktur. Ancak antioksidandan zengin beslenmek her durumda faydalıdır. Ayrıca B12 vitamini beyin fonksiyonları için önemlidir. B6 vitamini de Parkinson için önemli vitaminlerdendir. Bazı  hastalarda yutma sorunları yaşanabilir…

Parkinson hastalığında idrar kaçırma görülebilir mi?

Parkinson hastalığı gibi beyin ve sinir sistemini ilgilendiren hastalıklarda, mesane kontrolü bozulabilir ve kaçırma dahil tüm alt idrar yolu yakınmaları görülebilir.

Beyin pili nasıl takılır?

Bu işlemde; beynin derin yapılarında yerleşmiş olan “beyin dopamin hücre çekirdeklerine” oldukça hassas bir yöntemle ince kablolar yerleştirilmekte ve göğüs duvarı bölgesine konulan bir jeneratör aracılığıyla devamlı elektriksel uyarı verilmektedir. Bu sayede, hastalık nedeniyle elektriksel aktivitesi bozulmuş olan sinir hücreleri tekrar düzene girmekte ve hastalığın belirtileri kaybolmaktadır.

Beyin pilinin başarısı nedir?

Uygun seçilen olgularda başarı en az ilaçlar kadardır. İlaçlardan yarar görmeyen olgularda veya ilaç yan etkisi olan hastalarda titreme, yürüyememe ve konuşamama gibi zorluklardan kısa süre içinde kurtulabilmekte ve uzun yıllar normal bir yaşam sürme imkanına kavuşmaktadır. Çoğu hastada ilaçlar doz azaltılarak kullanılmaya devam edilir.

Beyin pili kimlere takılabilir?

Bu cerrahinin uygulanamayacağı  durumlar çok azdır. Beyin pili takılabilmesi için öncesinde bir dizi detaylı muayene, görüntüleme ve nöro-psikiyatrik değerlendirme testlerinin yapılması ve hastanın bu tedaviye uygunluğunun gösterilmesi gerekmektedir…

Beyin pili ameliyatında genel anestezi mi yapılır?

Ameliyat genellikle uyanık olarak yapılmaktadır. Ameliyat öncesinde hastanın başına “stereotaktik çerçeve” isimli bir aparat yerleştirilmekte ve ardından Beyin MR görüntülerinde koordinat hesapları yapılmaktadır. Gelişmiş bilgisayar programları ile çok hassas hesaplamalar neticesinde hedefler belirlenmekte ve kablolar bu noktalara lokal anestezi ile yerleştirilmektedir.

Beyin pili değiştirilir mi?

Takılan pilin ömrü ortalama 5-6 yıl kadardır. Bu sürenin sonunda beyindeki kablolara müdahale edilmeksizin 15 dakikalık bir işlemle eski pil yenisi ile değiştirilebilmektedir.

Parkinson bitkisel tedavi ile çözülür mü?

Bitkisel ürünler parkinson hastalığında asla güvenli değildir. Doktorunuzun önerdiği tedaviyi uygulamak her zaman daha doğrudur.

Parkinson koku kaybına neden olur mu?

Parkinson gibi dejeneratif nörolojik hastalıklarda koku kaybı ilk bulgu olabilir.

Parkinson egzersizleri nelerdir?

Parkinson hastaları için egzersiz önemlidir. Egzersiz, parkinsonun hareket semptomlarını azaltarak, hastanın günlük aktivitelerini kolaylaştırabilir.

Parkinson genetik mi?

Ailesinde parkinson olmasa bile bazı kişilerin genetik kaynaklı bu hastalığa yatkın olabilir. Parkinson da genetik bir yatkınlık söz konusudur. Ancak parkinson genleri taşıyor olmak her zaman bu hastalığa yakalanılabileceği anlamına gelmez. Çevresel faktörler de oldukça önemlidir.

Parkinson huzursuz bacak sendromuna neden olur mu?

Huzursuz bacak sendromu ile parkinson arasında bir ilişki yoktur. Ancak huzursuz bacak sendromlu hastalar parkinson ilaçlarında tedavide yarar görürler. Bu durumdan dolayı yanlış bir anlamalar görülmektedir.