Melih Erol, “Rektum Kanseri Nedir”
REKTUM KANSERİ NEDİR
Rektum, kolon yani kalın bağırsağı anüse bağlayan son kısımdır. Rektumun ana görevi vücuttan atılacak dışkıyı saklamaktır. Rektum kalın bağırsağın yaklaşık olarak son 12-15 cm’lik kısmıdır. Kolonun son bölümünde başlar anüse ulaşan kısa ve dar geçide ulaştığında biter. Rektum 3 tabakadan oluşur. Dışkının geçişini kolaylaştırmak için mukus salgılayan bezlerden oluşan mukoza bölümü rektumun iç yüzeyini kaplar. Muskularis propria denilen ve rektum duvarının orta tabakasını oluşturan katman büzüşmeyi sağlayan kaslardan oluşur. Rektumun son kısmı ise yağ tabakasıdır. Rektumu oluşturan bu üç bölümün dışında bağışıklık sisteminin bir parçası olan lenf bezleri rektumu çevrelemektedir. “Rektum kanserinin belirtileri nelerdir?” , “Rektum kanseri neden olur?” , “Rektum CA ne demek?” , “Rektal kanser ne demek?” soruları rektum kanseri ile ilgili merak edilen konuların başında gelmektedir.
Rektum kanseri, kanserli yani malign hücrelerin rektum dokularında oluştuğu bir hastalıktır. Rektum kanseri genellikle rektum astarındaki poliplerden kaynaklanmaktadır. Rektum ve kolon kanseri genellikle “Kolorektal kanser” olarak adlandırılır.
REKTUM KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Rektum kanseri belirtileri çok farklı şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Ancak birçok rektum kanseri belirti vermeden rutin taramalarda tespit edilmektedir. Rektum kanseri belirtiler genel olarak şunları içermektedir.
Makatta kanama veya dışkıda kan görülmesi rektum kanseri belirtileri arasında en sık yaşananların başında gelmektedir. Neredeyse 10 hastanın 8’inde kanama belirtisi yaşanmaktadır.
Dışkıda mukus
Kabızlık, ishal, aşırı miktarda gaz gibi bağırsak hareketlerindeki değişiklikte rektum kanseri ilk belirtisi olabilmektedir.
Bağırsak hareketlerindeki değişikliğin yanında, bağırsağın boş olduğu duygusu veya sık tuvalete gidilmesine rağmen yeterli dışkılayamama da rektum kanserinin belirtileri arasında yer alır.
Ağrılı bağırsak hareketleri
Dışkıda fark edilmeyen kanamalar anemi yani kansızlığa yol açabilir. Anemiye bağlı olarak yaşanan nefes darlığı, baş dönmesi, hızlı kalp atışı rektum kanseri belirtileri bakamından ciddiye alınmalıdır.
Tümörün büyüyerek çıkış yolunu kapatması sonucu bağırsak tıkanması yaşanabilir. Bağırsak tıkanması karın bölgesinde şiddetli ağrı ve kramplara yol açabilir.
Tümörün büyümesi dışkı boyutunda değişimlere neden olabilir. Kalem inceliğinde dışkılamak rektum kanseri belirtisi olabilmektedir.
Diyet veya egzersize bağlı olmayan açıklanamayan kilo kaybı rektum kanseri ilk belirtileri arasındadır.
REKTUM KANSERİ NEDEN OLUR?
Rektum Kanserinin neden olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak rektum kanserine neden olan çok sayıda risk faktörü bulunmaktadır.
Rektum kanserlerinin büyük bir çoğunluğu ileri yaşta ortaya çıkmaktadır.
Alkol ve sigara tüketimi rektum kanseri riskini artırmaktadır.
Hayvansal kaynaklı yüksek yağlı beslenme düzeni rektum kanseri nedeni olabilmektedir.
Kolorektal kanser veya polip öyküsü rektum kanserini sebep olabilmektedir.
Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi kolon ve rektumun kronik enflamatuar hastalıkları rektum kanseri riskini artırmaktadır.
Polipsiz kalıtsal olmayan kolorektal kanser (Lynch) ve ailesel adenomatoz polipozis (FAP) gibi genetik sendromlar rektum kanseri sebepleri arasındadır.
Hareketsiz bir yaşam ve obezite
Kanser tedavisi için özellikle karın bölgesine radyoterapi tedavisi almak rektum ve kolon kanserine neden olabilmektedir.
Diyabet (Şeker hastalığı)
Ailede özellikle birinci derece yakınlarda kolon ve rektum kanseri bulunması önemli bir rektum kanseri nedenidir.
REKTUM KANSERİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Rektum kanseri erken teşhis edebilmek için rutin tarama programlarının uygulanması gerekir. Her hangi bir risk faktörü bulunmayan kişilerde 50 yaşında rutin taramalara başlamak rektum kanserinin erken teşhisi bakımından hayati önem taşır. Risk faktörü olan kişilerde tarama yaşı daha erken başlayabilir. Genellikle rektum kanserinin belirtisi olan makatta kanama veya demir eksikliği sonrası yapılan kontrollerde rektum kanseri teşhis edilir.
Tarama programlarında ve teşhis için en sık kullanılan yöntem kolonoskopi Kolonoskopi sırasında küçük doku örneklerini şüpheli görünen bölgelerden çıkarmak genellikle mümkündür. Biyopsi için çıkarılan doku örneklerinin laboratuvar analizi, rektum kanseri teşhisinde yardımcı olur.
REKTUM KANSERİNİN TEDAVİSİ
Rektum kanseri evreleri ve derecesi belirlendikten sonra tedavi planlanır. Rektum kanseri tedavisinde; kanserin evresi ve derecesi, tümörün rektumdaki yeri, boyutu, hastanın yaşı ve genel sağlık durumuna göre planlama yapılır.
Rektum kanseri Kemoterapi ve Radyoterapi tedavisi
Rektum kanseri kemoterapi tedavisi genellikle kanser hücrelerini hedef alan iki veya daha fazla ilaçtan oluşur. Rektum kanserinde kemoterapi ve radyoterapi ameliyattan önce kullanılabildiği gibi sonra da uygulanabilmektedir. Rektum kanseri 1. Evre tedavisinde cerrahi yöntem tedavide tek gerekli adım olabilir. 1. Evre rektum kanserinde ameliyat sonrası nüks riski düşüktür ve bu nedenle genellikle kemoterapi önerilmemektedir. Rektum kanseri 2. Ve 3. evrelerde kanserin tekrarlamaması için ameliyattan sonra kemoterapi ve radyoterapi tedavisi uygulanır. Rektum kanseri 2. Evre ve Rektum kanseri 3. Evre hastalarda ameliyattan önce tümörü küçültmek için kemoterapi ve radyoterapi tedavisi uygulanabilir.
Rektum kanseri ameliyatı
Rektum kanserinin tedavisinde ameliyat en sık başvurulan yöntemlerin başında gelmektedir. Rektum kanseri ameliyatı tümörün yeri ve büyülüğüne göre planlanır.
Rektum kanseri ameliyatı; makat koruyucu rektum ameliyatı ve makat kaybı gerektiren rektum ameliyatı olmak üzere 2 grupta incelenebilir.
Rektum Kanseri ameliyatında;
Uç kolostomi
Koloanal anastomoz
Düşük anterior rezeksiyon
Lokal eksizyon- Lokal veya Transanal Eksizyon – Transanal Endoskopik Mikrocerrah
İntraoperatif radyasyon tedavisi (IORT).
Abdominoperineal Eksizyon (APR) – Ekstra-Levator Abdominoperineal Eksizyon
Polipektomi
Radyofrekans ablasyonu
Kriyocerrahi
Minimal invaziv cerrahi gibi ameliyat teknikleri kullanılabilmektedir
