Fındık zararlıları ile mücadele
Karasu Sosyal Gelişim Merkez’inde Perşembe günü Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Kibar Ak’ın sunumuyla fındık bahçelerinde önemli hastalıklar, zararlılar ve mücadeleleri hakkında konferans yapıldı. Programa Kaymakam Ahmet Naci Helvacı, Belediye Başkanı İshak Sarı, İlçe Tarım Müdürü Yutkun Cabak ve birçok çiftçi katıldı.
ÇARŞAF YÖNTEMİ
Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Kibar Ak, Perşembe günü Karasulu çiftçilere seminer verdi. “Fındık deyince akla her zaman kurt geliyor” diyen Ak, “Fındık kurdu olsa da olmasa da klasik yöntemlerle sürekli ilaç atılıyor. Bu da fındık bahçelerine birçok zarar veriyor. Bunun için fındık kurdu mücadelesinde bazı tekniklerimiz var. Onları uygulamalıyız” dedi. Ak, “Birinci olarak İlçe Tarım müdürlüklerimiz, Ziraat Odalarımız, kurum ve kuruluşlarımızın yaptığı çarşaf yöntemidir. Bu yöntem daha çok fındık kurdu (Curculio nucum L.)’nun ergin çıkışını ve yoğunluğunu tespit etmede kullanılmaktadır. Bunun için 1-10 dönem büyüklükteki bahçelerde 10 ocak, 10-30 dönüm büyüklükteki bahçelerde 20 ocak, 30 dönümden büyük bahçelerde 30 ocağın altına beyaz bir çarşaf serilerek silkelenir. İşlem sabah erken veya akşamüzeri sakin rüzgarsız ve yağışsız günlerde yapılmalıdır” diye ifade etti.
ÜRETİM MALİYETİ
“Çarşaf yöntemiyle takip ettiğimiz bahçelerde fındık kurdu yoksa ilaç atmaya gerek yok” diyen Doç. Dr. Kibar Ak, “Eğer geçen sene fındıkta delikli fındık ve kararmış fındık çoksa o zaman önlem alabiliriz. Fındık kurduyla zamanında mücadele yapılmazsa harmanda içi boş fındık ve kararmış fındıkla karşılaşırız. Bunun mücadelesini bahsettiğimiz gibi çarşaf yöntemi ya da fenolojik gözleme dayanarak yapıyoruz” dedi. “Fındıkta üç – dört mücadeleye gerek yok” diyerek devam eden Ak, “Çünkü bu doğal dengenin bozulmasına ve üretim maliyetlerimizin artmasına sebep olur. Her sene en kritik dönemde mücadele yapılması gerekiyor. Mücadele yapılmadığı zaman harmanda yüzde 10’luk bir kayıp meydana gelir” şeklinde konuştu. Ak, son yıllarda yine bu bölgenin baş belası olan yazıcı böcekler ve zararlarından da bahsetti. Ak, yazıcı böceklerin çok zararlı olduğunu ve bu zararında fındığın kalitesini değil ağacın kendisini etkilediğini söyledi.
SÖKÜLÜP YAKILMALI
Ak, “Bu tür böcekler fındık ağacı dallarına bulaştığı zaman dallarını çürütür” dedi. Yazıcı böcekler arasında yer alan Germanus böceği türünden de bahseden Ak, “Fındıkta, Trabzon hurmasında, birçok kültür bitkisine grup halinde saldırdığı zaman aniden dalların, ocakların sönmesine neden olur. Bu türün tespit edildiği fındık ocaklarının mutlaka kök civarını söküp yakmamız gerekiyor. Etrafındaki ağaçlarında ilaçlanması lazım. Bu tür tehlikeli olarak bilinir. Bu türün başka bir özelliği ise mantarla yaratılmasıdır. Biz bu mantarı kontrol altına alabilecek bir uygulama yapabilirsek böceğin popülasyonunu düşürürüz. Çünkü gıdasını yok etmiş olursun ve böceğin popülasyonu düşmüş olur. Bu yazıcı böcekler önemli bir konu bunlarla mücadele de kültürel teknikler önceliklidir” ifadelerini kullandı. Ak, “Bu böcekleri tuzaklarla toplayabiliyoruz. Kimyasal mücadele çok zordur. Çünkü yüzde 90’nı dal içerisinde, yüzde 10’u dışardadır. Biz yüzde 10’luk kısmıyla mücadele etmek zorundayız” dedi.
İLAÇLA MÜCADELE
“Fındık bahçelerinizde budamayı, beslemeyi, kurak yıllarda imkan varsa sulamayı yaptığınızda bu zararları düşük ihtimale düşürmüş oluruz” diyen Ak, “Fındıkta önemli diğer konulardan bir tanesi de külleme. İklimsel faktörlerin değişmesi neticesinde son yıllarda yavaş yavaş oluşan ve artık mücadele yapma zorunluluğu doğan bir hastalığımız. Bu kültürümüzde fındık üretiminde dikkat etmemiz gereken bir hastalık. Mücadele yapmadığımız zaman fındıkta kaliteyi tehdit ediyor. İyi çiftçi bahçesinin uzmanıdır. Yaprakların üzerinde benekli hafif hafif sararmalar olduğu ilk dönemde bunun bahçede var olduğunu anlamış oluyoruz. O zaman mücadeleye başlamamız gerekiyor. Ne kadar erken mücadele etmemiz gerekirse bizim başarımız. Hastalık o kadar azalıyor. Kültürel mücadelede topraktaki bitki atıklarının toplanması, gereksiz fındık dallarını azaltarak küllemeye engel olmuş oluruz. Küllemenin yoğun olduğu yerlerde mutlaka ilaçlı mücadele yapılmalı” diye konuştu.
KOKARCA BÖCEĞİ
Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Kibar Ak, “Fındıklarımı en çok tehdit eden böcek türlerinden biri de önümüze sürekli çıkan ve pis koku yayan kokarca böceğidir. Kokarcanın yoğun olduğu bahçelerde Haziran, Temmuz arasında fındık daldan çatır çatır dökülüyor. Ani bir popülasyon artışında fındıkta buruşuk, acılı bir tat oluşmasına neden olabiliyor. Aslında mücadelenin çok yapıldığı alanlarda zararlar yüksek, doğal haline bırakılan yerlerde ise düşük bir oran karşımıza çıktı. Bunun mücadelesini önerecek olursak, zaten ilk mücadelesi fındık kurduyla denk geliyor. Fındık kurdu mücadelesini yaptığımızda bu türünde mücadelesini de yapmış oluruz. Eğer Haziran ayında çok görülürse ilaçlamayla kontrol altına alamazsak o zaman daha çok dökülme değil daha çok buruşuk ve şekilsiz iç zararı olur. Bu da sanayi açısında maliyeti düşürür. Bu böcekler çok dayanıklı olduğu için ilaçlamayla ölmüyor” ifadelerini kullandı.
DOĞA DÜŞMANI
“Uzun yıllardır üzerinde durduğumuz doğa düşmanı ürünümüzü yakın zamanda hayata geçireceğiz” diyen Ak, “Projemizi hayata geçirdiğimizde çok kısa işlem yaparak bahçelerimizdeki zararlılardan kısa sürede kurtulmayı planlıyoruz. Bunun için çalışmalarımız devam ediyor. Size ve bahçeye zararı olmadan zararlı böcekleri kontrol altına alacağız. Kontrolsüz bir ilaçlama yoğun bir mücadele ilk önce doğadaki faydalı böcekleri öldürüyor. Mücadelede ilk yöntem vatandaşın mümkün olduğunca böcek keselerini bulması ve imha etmesi. Hayvan gübresini kullanırken hiç kontrol etmeden fındık ocaklarına yayıyoruz. Burada zararlı böceklerin larvasının olabileceğini kontrol etmediğimiz için toprak altında hem de ağaç gövdesine yaymış oluyoruz. Biz kendimiz mutlaka kullandığımız hayvan gübresini, yaptığımız fındık zülfünü kontrol etmeden bahçemize yaymamalıyız” dedi. Seminer son bölümünde soru cevap kısmıyla devam etti. Çiftçiler kafalarında soruları Ak’a yönelterek bilgi alma fırsatı elde etti. Bahar Kaya
