Fındık tehlikeye girdi
Küresel iklim değişikliğinin fındık üzerindeki olumsuz etkileri giderek artıyor. Bunun en önemli göstergesi ise son yıllarda fındık türlerinde meydana gelen tozlanma sorunu. Özellikle Delisava fındık çeşidinde sorun ciddi boyutlara doğru ilerliyor. Bunun önlenmesi için SUBU Ziraat Fakültesi tarafından yürütülen proje kapsamında Kocaali’de çalışma yapıldı. Tespiti daha önce yapılan bahçeler ziyaret edilerek genetiği araştırılmak üzere numune ürün toplandı.
SORUNLAR BAŞLADI
Küresel iklim değişikliği mevsimsel anlamda olduğu kadar tarım ve üretim anlamında da olumsuz etkilerini göstermeye devam ediyor. Bölgenin en öneli geçim kaynağı olan fındıkta da olumsuz etkiler kendisini göstermeye başladı. Bölgenin en verimli fındık çeşidi olan Delisava başta olmak üzere birçok çeşitte iklim değişikliğinden dolayı tozlanma sorunları görülmeye başlandı. Bunun üzerine Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ziraat Fakültesi tozlanma sorununun önüne geçmek amacıyla çalışma başlattı. Çalışma kapsamında Kocaali’de birçok bahçe ziyaret edilerek numune ürün toplandı.
NUMUNE TOPLANDI
Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekan Yardımcısı Profesör Doktor Hüseyin İrfan Balık ve beraberindeki heyet, küresel iklim değişikliği nedeniyle fındıkta oluşan tozlanma sorunun önlenmesi amacıyla başlatılan çalışma kapsamında Kocaali’ye geldi. Kocaali Ziraat Odası mühendisleri ile birlikte ilçede çalışma yapan heyet fındık numunesi topladı. Demiraçma, Gümüşoluk, Açmabaşı, Süngüt, Kızılüzüm, Kestanepınarı ve Yeni Mahalle’de çok sayıda bahçeyi ziyaret eden araştırma ekibi, tespiti daha önceden yapılan ve işaretlenen fındık ocaklarından numune ürün topladı. Toplanan ürünlerin genetiği araştırılarak bölgeye ve değişen iklim şartlarına en uygun tozlayıcı fındık çeşidinin tespiti ve çoğaltımı yapılacak.
DELİSAVA’DA RİSK
Konu ile ilgili açıklamasını aldığımız Kocaali Ziraat Odası Başkanı Tamer Tunca iklim değişikliğinden en çok etkilenen fındık çeşidinin Delisava olduğunu ve çalışmaların bunun üzerinde yoğunlaştırıldığını söyledi. Başkan Tunca “Son yıllarda etkisini göstermeye başlayan küresel iklim değişikliği her anlamda olduğu gibi tarım üretimi anlamında da etkisini göstermeye başladı. Bölgemizin en önemli geçim kaynağı olan fındık da bu olumsuz gelişmelerden nasibini alıyor. Bölgemizde bulunan birçok fındık çeşidi tozlanma sorunu yaşıyor ve biz bunun en büyük etkisini Delisavada görüyoruz” dedi.
REKOLTENİN YARISI
Kocaali’deki fındığın yüzde 44’ünün Delisava olduğunu belirten Başkan Tamer Tunca, “Delisava fındık çeşidi kalitesi yüksek ve en verimli fındık türü olması hasebiyle üreticimiz tarafından tercih ediliyor. Kocaali’de fındığın yüzde 44’ü yani neredeyse yarıya yakını Delisava. Bu türde meydana gelecek bir sorun ilçemizin tüm verimini doğrudan etkiliyor. Delisava bölgemizdeki tozlanma ve çiçeklenme dönemi en geç olan fındık türü. Ancak küresel iklim değişikliği nedeniyle bu dönem gecikmeye başladı. Yani Delisava tozlanma dönemine girdiğinde diğer türler tozlanmayı bitirmiş oluyor, Delisavayı tozlayacak erkek çiçek sayısı oldukça düşük oluyor veya kalitesini kaybetmiş oluyor. Bu da Delisavadaki tozlanma dönemini geciktirdiği gibi ürün kalitesini ve rekoltesini de olumsuz anlamda doğrudan etkiliyor” dedi.
GENETİĞİ ARAŞTIRILACAK
Projenin geç tozlanan fındık çeşidiyle Delisava’yı tozlayacak erkek çiçek sayısını artırmayı amaçladığını belirten Tunca “SUBU Ziraat Fakültesi fındıkla ilgili birçok çalışma yürütüyor. İşte bunlardan biri de Fındıkta Tozlayıcı Çeşitlerin Belirlenmesi Projesi. Ziraat odası olarak tüm projelerde birlikte çalışıyoruz. Bu çalışma ile tespitini daha önceden yaptığımız bahçelerden numune ürünler toplandı. Bunların genetiği araştırılarak bölgeye ve değişen iklim şartlarına en uygun tozlayıcı çeşit tespit edilecek. Bizim için önemli olan bunların içinde tozlanması en geç olanını bulmak. Ve bunu geliştirip çoğaltmak” dedi.
ÇOĞALTILACAK
Tozlanma dönemlerindeki zaman farkının küresel iklim değişikliği nedeniyle açıldığını ve bu nedenle üründe kalite ve rekolte kaybı meydana geldiğini belirten Kocaali Ziraat Odası Başkanı Tamer Tunca “Kısaca özetleyecek olursak, bizim asıl sorunumuz diğer tüm fındık çeşitlerimizin tozlanma dönemi ile Delisava’nın tozlanma dönemi arasındaki zaman farkının iklim değişikliği nedeniyle açılması. Bu proje ile en geç tozlanan türleri tespit edip çoğaltmayı ve bununla birlikte Delisavanın tozlanma dönemindeki erkek çiçek sayısını artırmayı hedefliyoruz. Bu sayede özellikle Delisava fındık çeşidindeki kalite ve rekolte kaybı ortadan kalkmış olacak” şeklinde konuştu.
